ماهنامه زنان امروز - ترجمه فرنگیس بیات: پایه گذاری یگانگی عاطفی در چارچوب قرارداد حقوقی الزام آور به نام «ازدواج» همچنان از مهم ترین آیین های گردهمایی خانواده ها و دوستان در سراسر دنیاست. این آیین در کشورها با هزینه های متفاوتی انجام می شود. فرهنگ و سنت هر کشوری، بدون توجه به قدرت خرید افراد، همچنان تعیین کننده اصلی چگونگی برگزاری این مراسم است تا جایی که گاهی دولت ها سعی می کنند با قانون گذاری مانع صرف هزینه های هنگفت برای مراسم ازدواج شوند یا با ارائه تسهیلاتی هزینه های این مراسم را کاهش دهند.

تاجیکستان: طبق قانون رسمی، فقط یک مدل غذا و حداکثر 200 مهمان

در آسیای مرکزی در منطقه ای که همچنان درگیر احیای سنت های حذف شده در دوران شوروی کمونیستی است، در بعضی کشورها مثل تاجیکستان دولت برای کنترل و مهار فشار اقتصادی مراسم ازدواج و یا حتی ترحیم، به اجبار قانونی در مجلس ملی کشور گذرانده است.

در تاجیکستان، در سال 2007 در پی انتقاد صریح رئیس جمهوری از تاثیر مخرب هزینه های بالای ازدواج و مراسم پرتکلف ترحیم بر اقتصاد این کشور، با تصویب قانونی در مجلس این شکور، سقف مشخصی برای هزینه های این مراسم تعیین شد. مراسم ازدواج در این کشور یکی از مهم ترین مناسک اجتماعی است که خانواده، آشنایان، و فامیل های بسیار دور هم دعوت می شوند. حضور تعداد زیادی مهمان در این مراسم همیشه نشان دهنده همبستگی اجتماعی افراد نیست بلکه بسیاری برای صرف یک وعده غذای خوب که معمولا توانایی تامینش را ندارند به این مراسم می آیند. از سویی دیگر فشار اجتماعی برای ازدواج و مراسم آن بالاست.

گاهی والدین از خردسالی کودکانشان برای برگزاری مراسم ازدواجشان پول پس انداز می کند.این پس اندازها به جای اینکه صرف زندگی و آموزش بهتر فرزندان شود عمدتا برای برگزاری مراسم سنگین ازدواج هزینه می شود. بیشتر جوانان تاجیکستان برای پس انداز و تامین هزینه های مراسم ازدواج برای کار به خارج از کشور می روند و گاهی حتی پدران خانواده هم برای کمک به جوانان و تامین بخشی از این هزینه ها برای کار به روسیه می روند. بالارفتن سن ازدواج در این کشور هم متاثر از هزینه های برگزاری مراسم ازدواج است، هزینه هایی که از چندصد تا چندین هزار دلار متغیر است.

طبق قوانین تصویب شده در پارلمان، مهمانان مراسم ازدواج نباید بیشتر 150 تا 200 نفر باشند، نباید بیش از یک نوع غذای گرم سرو شود. نباید بیش از چهار اتومبیل عروس و داماد را مشایعت کنند، زمان مراسم عروسی نباید بیشتر از سه ساعت باشد و خانواده های عروس و داماد باید به صورت برابر هزینه های عروسی را تامین کنند. این قانون جریمه ای حدودا 600 دلار را نیز برای متخلفان درنظر گرفته است. میزان این جریمه برای سیاست مداران، تاجران صاحب نام و معروف بیشتر است. ناگفته نماند که این قانون هم مانند دیگر قوانین متخلفانی دارد، متخلفانی که با پرداخت رشوه شیوه سابق را ادامه می دهند. تلاش های دولت تاجیکستان احتمالا در دیگر کشورهای آسیای مرکزی نیز الگوبرداری خواهدشد.

ترکمنستان: پرداخت پول بیشتر برای عروس تحصیلکرده شاغل

در ترکمنستان، بنا به سنتی قدیمی خانواده عروس از خانواده داماد وجهی دریافت می کند. این مبلغ که داماد آن را می پردازد به طرز ویرانگرانه ای در حال افزایش است. این رسم که «کلیم» نام دارد در دوران شوروی ممنوع شده بود اما آمار نشان می دهد از میان هر 10 ازدواج ثبت شده در سال 2011، در نُه مورد آن مبلغ توافقی خانواده ها پرداخت شده است. این مبلغ تا 10 هزار دلار امریکا تعیین شده است. یکی از مراجع مذهبی می گوید که برای دختری که تحصیلات دانشگاهی دارد، در بخش دولتی شاغل است و یا در صنایع دستی مهارت دارد، بالاترین مبلغ پرداخت می شود. گفته می شود به دنیا آمدن دختربچه ها نوعی اطمینان خاطر برای خانواده ها همراه دارد چرا که تامین هزینه های عروسی پسرها گاهی خانه خراب کن است.

کشورهای حوزه خلیج فارس: عروسی های چندصد هزار دلاری

در کشورهای حاشیه خلیج فارس، در کنار هزینه های بالا و گاه باورنکردنی مراسم ازدواج، شیوه های برگزاری عروسی نیز هر روز شگفت انگیزتر می شود. برگزاری عروسی با مضمونی فصلی یکی از جدیدترین و عجیب ترین این مراسم است. مثلا اینکه زوج ها تم برف در صحرا را برای مراسم خود انتخاب می کنند.

یکی از برگزارکنندگان مراسم عروسی در امارات می گوید برگزاری عروسی در این منطقه بیشتر شبیه نوعی تئاتر پرطمطراق است. کارشناس دیگری هم می گوید زوج های هندی و عرب به مراسمی با بیش از هزار مهمان تمایل دارند، در حالی که زوج های اروپایی بین 50 تا 150 مهمان دعوت می کنند. یکی از جدیدترین بررسی هایی که موسسه پژوهش بین الملل در دوبی انجام داده است نشان می دهد هزینه مراسم عروسی در دوبی به طور متوسط 85 هزار دلار است. آخرین بررسی ها نشان می دهد از سال 2013 تعداد زوج هایی که بیش از 130 هزار دلار برای عروسی خود هزینه کرده اند دو برابر شده است.

در قطر هزینه های ازدواج حتی از این ارقام نیز بالاتر می رود. در این کشور که طبق سنت تمامی هزینه ها بر عهده داماد و خانواده اش است ارقام 150 تا 200 هزار دلار آمریکا معمول است. در این کشور مراسم کوچک معنا ندارد و معمولا هیچ عروسی ای به صورت خودمانی و کوچک برگزار نمی شود.

برآورد هزینه های در دیگر کشورهای این منطقه نشان می دهد در امارات متحده عربی این رقم به 700 میلیون دلار آمریکا هم می رسد. در میان کشورهای عربی، هزینه عروسی در عربستان کمتر از این دو کشور است. معمولا عروسی های متوسط تا تجملاتی در این کشور بین 27 تا 54 هزار دلار هزینه دارد.

با این حال حتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس که در میان بالاترین دارندگان تولید ناخالص داخل ملی در جهان قرار دارند افراد توانایی پرداخت هزینه های سنگین مراسم ازدواج را ندارند. طبق بررسی های سال 2013، 12 درصد از شهروندان امارات درگیر پرداخت بدهی های مربوط به ازدواجشان هستند. برای مقابله با چنین مشکلاتی، دولت ها در این منطقه برنامه هایی را برای کمک مالی به زوج های جوان در نظر گرفته اند. برگزاری عروسی های دسته جمعی به تدریج در عربستان، امارات متحده عربی و عمان متداول تر می شود. دولت قطر هم مجتمعی بزرگ در نزدیکی پایتخت ساخته است و آن را رایگان در اختیار مردان جوانی می گذارد که برای بار اول ازدواج می کنند. در این مجتمع می توان از 2500 مهمان پذیرایی کرد. علاوه بر این، در سال 2013، خیریه ای به نام «زواج» در این کشور راه اندازی شد که به زوج های جوان کمک های مالی می کند و به آنها مشاوره های مختلف می دهد.

کانادا: 40 درصد زوج ها توان برگزاری مراسم ایده آلشان را ندارند

هزینه ازدواج در کانادا معمولا بیشتر از آن چیزی است که تخمین زده می شود. زوج ها قبل از برنامه ریزی های قطعی بودجه ای در حدود 15 هزار دلار کانادا در نظر می گیرند اما هزینه واقعی نزدیک به دو برابر این مقدار است. بنا بر گزارشی که اخیرا صورت گرفته است زوج های کانادایی برای مراسم عروسی با 100 مهمان رقمی در حدود 14 هزار و 700 دلار کانادا در نظر گرفته بودند. این در حالی است که پژوهش دیگری که در اوایل 2014 صورت گرفته است نشان می دهد زوج ها برای مراسم عروسی حدود 23 هزار دلار هزینه کرده اند که این مبلغ بدون در نظر گرفتن هزینه سفر ماه عسل بوده است.

تفاوت بودجه های درنظر گرفته شده و هزینه های واقعی صرف شده را هزینه های مخفی می نامند که معمولا زوج ها آن را در برآورد هزینه ها از قلم می اندازند، از جمله هزینه ثبت ازدواج و هزینه بریدن کیک. بله! این آخری نیز جزیی از هزینه های ازدواج است. بنابر تحقیق دیگری، 40 درصد از کانادایی ها توانایی پرداخت هزینه مراسم ازدواج شان ایده آلشان را ندارند. به همین دلیل، مراکز برگزاری مراسم ازدواج و مشاوران تشریفات این روزها بیشتر از اینکه به زوج ها توصیه کنند چه بخش هایی را در مراسم مدنظر بگیرند، به آنها می گویند از چه هزینه های اضافی چشم پوشی کنند.

تشویق به مراسم ازدواج ارزان ولی خاص

گاردین در مصاحبه ای با مشاوران اقتصادی در لندن تاکید می کند که هزینه های اختصاص داده شده به مراسم عروسی نه تنها موجب «وصل» زوج ها نمی شود بلکه بار مالی و ویرانگر بدهی های مالی ناشی از این مراسم گاه کل زندگی زوج ها را تحت تاثیر قرار می دهد. فیلیپ گی، مشاور مستقل امور مالی، معتقد است: «پول یکی از بزرگ ترین دلایل گسست روابط زوجین است.» این گزارش با لحنی طعنه آمیز می نویسد: «رویای عروسی را با ازدواج رویایی عوض کنید، برای داشتن ازدواج رویایی لازم نیست زیر بار وام های سنگین بروید.» هزینه برگزاری عروسی در بریتانیا نزدیک به 21 هزار پوند است.

تشویق به برگزاری مراسم ساده با لباس هایی با طرح هایی خلاقانه از تلاش هایی است که خیریه های بریتانیایی برای کاهش هزینه های ازدواج انجام می دهند. در کنار موسساتی که با تشویق افراد به برگزاری مراسم ازدواج، به این صنعت رونق می دهند، موسساتی هم هستند که، با مشاوره های حرفه ای، زوج ها را به سرمایه گذاری های بلندمدت تر و برگزاری مراسمی به دور از هرگونه تجملات تشویق می کنند. این مشاوره ها از سفرهای ارزان قیمت تا لباس های ارزان و زیبا و مراسم گرم اما بی تکلف را دربر می گیرد. رزرو هتل در شهری دور و تجربه غذاهای محلی برای زوج جوان بریتانیایی جزو توصیه های این موسسات است برای اینکه بتوانند، با حفظ ویژگی خاص بودن ازدواج، از بار مالی غیرعقلانی آن بکاهند.